Methode

Selectie

Voor deelname aan het onderzoek zijn vijf ziekenhuizen via een doelgerichte selectie benaderd. Op basis van bereidheid tot deelname zijn uiteindelijk vier ziekenhuizen in het onderzoek geïncludeerd. Hierbij is een combinatie gemaakt van een algemeen ziekenhuis, twee topklinische ziekenhuizen en een universitair medisch centrum.

Binnen de cases stond zeven keer een physician assistant (PA) en zes keer een verpleegkundig specialist (VS) centraal. De cases zijn zo divers mogelijk gekozen. De variatie zit in PA of VS werkzaam in de kliniek of op de poli, of een combinatie van die twee. Daarnaast heeft een gedeelte van de PA‘s of VS’en een specifieke patiëntengroep en hebben de anderen weer een brede patiëntenpopulatie als aandachtsgebied.

Dataverzameling

In dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van mixed methods. Kwantitatief en kwalitatief onderzoek worden in gezamenlijkheid geanalyseerd en dragen bij aan een helder beeld.

Interviews

Als eerste stap worden er semigestructureerde interviews afgenomen op basis van het interviewprotocol.
De interviews worden door twee interviewers digitaal afgenomen bij zowel PA, VS als MS. Deze interviews vinden afzonderlijk plaats.

Vervolgens wordt aan de hand van interviews de tijdbesteding van de PA of VS in cijfers uitgedrukt in het kwantitatieve sjabloon. Daarnaast wordt met behulp van invulling van het kwalitatieve sjabloon, op basis van de interviews, de inzet van PA of VS geanalyseerd in het licht van de vier doelen van de quadruple aim. Naderhand wordt de uitwerking van het interview gevalideerd door de geïnterviewde tijdens een tweede afspraak. Tijdens de tweede interviewronde worden ook discrepanties uit de voorgaande interviews besproken. Hieruit komt een gemeenschappelijk gedragen beeld naar voren van de daadwerkelijke tijdsbesteding per functie. Dit beeld wordt gevalideerd aan de hand van beschikbare kwantitatieve data. De uitwerking van het interview in zowel het kwantitatieve als kwalitatieve sjabloon vindt plaats door beide interviewers.

Verrichtingen en agenda

De uitkomsten van de interviews worden, indien deze informatie beschikbaar was, gestaafd aan registraties van verrichtingen, indelingen van agenda’s en andere bronnen.

Analyse

Wie neemt taken over?

Uitgangspunt bij de doelmatigheidsanalyse is steeds de basisvraag: ‘wie zou de productie overnemen als de PA of VS er niet was?’. In de meeste gevallen is het antwoord op deze vraag de MS of de A(N)IOS.

De volgende vraag is dan: ‘hoe lang zou de MS of de A(N)IOS erover doen om de overgenomen verrichtingen uit te voeren?’. In het geval van overname door de A(N)IOS is ook gevraagd of er sprake is van dezelfde hoeveelheid intercollegiaal overleg of dat er wellicht extra supervisie nodig is.

Productie

De hoeveelheid verrichtingen en het aantal patiënten (directe patiëntenzorg) is in de berekening constant gehouden omdat het uitgangspunt de vervanging van de PA of VS is. In de praktijk is het aannemelijk dat deze cijfers ook veranderen. Uit de interviews is meermaals naar voren gekomen dat verrichtingen en taken niet uitgevoerd zouden worden als de PA of VS er niet zou zijn. In het geval van grote verschillen in interpretatie van duur van intercollegiaal overleg of supervisie, is gerekend met de range die uit de verschillende interpretaties naar voren is gekomen. 

De berekening

Om op basis van de productiegegevens (bronnen o.a. verrichtingenregistratie, agenda, werklijsten en interviews) te komen tot een kostprijsberekening van de directe personele kosten, is het belangrijk om gegevens uit te vragen over verrichtingen/patiënten, tijd per verrichting/patiënt, indirecte tijd en gemiddelde kostprijzen. De opbouw van de gemiddelde kostprijzen is hier terug te vinden.

Voorbeeldberekening

Huidige situatie: taken worden uitgevoerd door PA

Een PA ziet in een ochtend 6 patiënten op het polispreekuur. Per patiënt is 30 minuten beschikbaar, dan is de berekening als volgt:

PA: 6 patiënten x 0,5 uur x € 60 = € 180

Scenario: taken van PA overgenomen door A(N)IOS

Stel de A(N)IOS neemt deze patiënten over en heeft daar dezelfde tijd voor nodig. Dan zou de kostprijs er als volgt uitzien:

A(N)IOS: 6 patiënten x 0,5 uur x € 56 = € 168

Uit het interview blijkt dat de A(N)IOS in de helft van de gevallen kort supervisie heeft van de MS. De berekening wordt dan:

MS: 50% x 6 patiënten x 0,15 uur x €129 = € 58

In totaal is dit € 168 + € 58 = € 226

Scenario: taken van PA overgenomen door MS

Stel de MS neemt de patiënten over en doet deze taak in de helft van de tijd (15 i.p.v. 30 minuten). De berekening is dan als volgt:

MS: 6 patiënten x 0,25 uur x € 129 = € 193,5